by Ο Γεώργιος Γρίβας, γνωστός και με το ψευδώνυμο Διγενής γεννήθηκε στις 6 Ιουνίου 1897 στο Τρίκωμο της Κύπρου. Αποφοίτησε από την Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων το 1919, κατατάχτηκε στον Ελληνικό Στρατό και έλαβε μέρος στην Μικρασιατική Εκστρατεία και στον Β’ΠΠ. Κατά την διάρκεια της Γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα ίδρυσε την παραστρατιωτική οργάνωση Χ, η οποία αρχικά αντιστάθηκε στους κατακτητές και αργότερα κατά την διάρκεια του συμμοριτοπολέμου στράφηκε κατά των κομμουνιστών. Μετά την αποστρατεία του, αφιερώθηκε στον αγώνα για την αποτίναξη της Βρετανικής κυριαρχίας στην Κύπρο με στόχο την ένωση της με την Ελλάδα. Το 1954 επέστρεψε μυστικά στην Κύπρο και ίδρυσε την Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών (ΕΟΚΑ), της οποίας υπήρξε ο στρατιωτικός αρχηγός μέχρι το 1959. Με το ψευδώνυμο Διγενής, οργάνωσε και καθοδήγησε τον ένοπλο αγώνα κατά των Βρετανών, εφαρμόζοντας τακτικές ανταρτοπολέμου που προκάλεσαν σημαντικές απώλειες στις Βρετανικές Δυνάμεις και ανέδειξαν το Κυπριακό ζήτημα διεθνώς.
Μετά τη συμφωνία Ζυρίχης-Λονδίνου και την ανεξαρτησία της Κύπρου το 1959, ο Γρίβας διέταξε την κατάπαυση του πυρός, αν και διαφώνησε με τις πολιτικές του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου που αποδέχτηκε τις συμφωνίες. Στην συνέχεια μετέβη στην Αθήνα, όπου τιμήθηκε σαν ήρωας και προήχθη σε Στρατηγό.
Ποια ήταν η σχέση του Γρίβα με τον Μακάριο και την πολιτική κατάσταση της Κύπρου
Η σχέση του Γεώργιου Γρίβα με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και η πολιτική κατάσταση στην Κύπρο ήταν έντονα αντιφατική και συγκρουσιακή. Αρχικά συνεργάστηκαν στον αγώνα της ΕΟΚΑ για την αποτίναξη της βρετανικής κυριαρχίας, αλλά μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου το 1960 οι διαφωνίες τους έγιναν βαθύτερες.
Ο Μακάριος υποστήριζε την ανεξαρτησία της Κύπρου και την πολιτική της ακεραιότητας του νησιού, θεωρώντας την Ένωση με την Ελλάδα μη ρεαλιστική, ενώ ο Γρίβας παρέμεινε αμετακίνητος υποστηρικτής της Ένωσης και κατήγγειλε τις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου ως προδοτικές.
Η ρήξη κορυφώθηκε με την ίδρυση της ΕΟΚΑ Β’ από τον Γρίβα το 1971, που αντιτάχθηκε ανοιχτά στον Μακάριο και προκάλεσε εσωτερική αποσταθεροποίηση, με βίαιες ενέργειες και πολιτικές δολοφονίες. Ο Γρίβας κατηγορούσε τον Μακάριο ως εξουσιομανή και ανθενωτικό, ζητώντας την παραίτησή του και την άμεση κήρυξη Ένωσης, ενώ ο Μακάριος προσπάθησε να αποφύγει την κλιμάκωση φοβούμενος τις τουρκικές αντιδράσεις και την αποσταθεροποίηση της Κύπρου. Η σύγκρουση αυτή συνέβαλε στην πολιτική κρίση που οδήγησε στο πραξικόπημα του 1974 και την τουρκική εισβολή, γεγονός που χαρακτηρίζεται ως μία από τις πιο τραγικές σελίδες της κυπριακής ιστορίας.
Συνολικά, η σχέση τους ήταν γεμάτη αντιπαραθέσεις, με τον Γρίβα να παραμένει στο πολιτικό περιθώριο, ενώ ο Μακάριος διατήρησε την εξουσία, αν και με σημαντικές πολιτικές δυσκολίες και εσωτερικές διαιρέσεις.
Τι ρόλο έπαιξε ο Γρίβας στην τραγωδία της Κύπρου το 1974
Ο Γεώργιος Γρίβας έπαιξε σημαντικό αλλά και αμφιλεγόμενο ρόλο στην τραγωδία της Κύπρου το 1974. Επέστρεψε μυστικά στην Κύπρο το 1971 και ίδρυσε την ΕΟΚΑ Β’, μια παραστρατιωτική οργάνωση που στόχευε να πιέσει τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο να αλλάξει πολιτική και να επανέλθει στην ιδέα της Ένωσης με την Ελλάδα. Η δράση της ΕΟΚΑ Β’ προκάλεσε εσωτερικές συγκρούσεις και βία μεταξύ Ελληνοκυπρίων, συμβάλλοντας στην αποσταθεροποίηση της πολιτικής κατάστασης στο νησί. Ο Γρίβας, ως αρχηγός της ΕΟΚΑ Β’, είχε υπό τον έλεγχό του την Εθνική Φρουρά και την Ελληνική Μεραρχία στην Κύπρο, και ήταν υπεύθυνος για την οργάνωση της άμυνας ενάντια σε πιθανή τουρκική εισβολή. Ωστόσο, η ένταση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων και η δράση της ΕΟΚΑ Β’ δημιούργησαν κλίμα εσωτερικής αναταραχής που εκμεταλλεύτηκε η ελληνική χούντα για να προωθήσει το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου τον Ιούλιο του 1974. Ο Γρίβας πέθανε τον Ιανουάριο του 1974, λίγους μήνες πριν το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή. Μετά το θάνατό του, ορισμένα στελέχη της ΕΟΚΑ Β’ συνεργάστηκαν με τη χούντα, παρά τις διαταγές του Γρίβα να μην υπάρξει τέτοια συνεργασία. Η δράση της ΕΟΚΑ Β’ και οι πολιτικές συγκρούσεις που προκάλεσε θεωρούνται από πολλούς ως παράγοντας που συνέβαλε στην εθνική τραγωδία του 1974, αν και τη μεγαλύτερη ευθύνη φέρει ο Μακάριος ως πολιτικός ηγέτης της Κύπρου εκείνης της περιόδου. Συνοπτικά, ο Γρίβας με την ίδρυση και καθοδήγηση της ΕΟΚΑ Β’ συνέβαλε στην πολιτική πόλωση και βία στην Κύπρο, γεγονότα που προηγήθηκαν του πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής το 1974, ενώ πέθανε λίγους μήνες πριν από αυτές τις εξελίξεις.
