by Γράφει: Ο Σχης(εα) Δημήτριος Κωνσταντινίδης*
Στα 34 χρόνια που υπηρέτησα στις Ένοπλες Δυνάμεις είδα πολλούς Στρατηγούς να υποστηρίζουν ότι το προσωπικό αποτελεί πολλαπλασιαστή ισχύος και παράγοντα ποιοτικής υπεροχής. Το κακό είναι ότι το έλεγαν αλλά δεν το πίστευαν και κυρίως δεν το υποστήριζαν. Το 2018 ο τότε ΥΕΘΑ Πάνος Καμμένος, δεξιοτέχνης της διαφήμισης, ανακήρυξε το συγκεκριμένο έτος με τον βαρύγδουπο τίτλο “έτος μέριμνας προσωπικού”. Ο νυν ΥΕΘΑ κύριος Δένδιας συνεχίζοντας αυτή την τακτική και προσπαθώντας να χτίσει το πρωθυπουργικό του προφίλ υποστηρίζει ότι το πρόσφατο νομοσχέδιο του για τα Στρατιωτικά Νοσοκομεία είναι για το καλό των στελεχών. Υπάρχει σε όλες αυτές τις δηλώσεις πραγματικό ενδιαφέρον ή είναι απλά κούφια λόγια χωρίς περιεχόμενο;
Θα ξεκινήσω την ανάλυση του υπουργικού ενδιαφέροντος από το ζήτημα της υγείας μιας και αυτό είναι το πιο πρόσφατο. Από την πρώτη ημέρα που κατατάχθηκα στις Ένοπλες Δυνάμεις έμαθα ότι την ημέρα των γενεθλίων μου θα έπρεπε να περάσω από ετήσια υγειονομική εξέταση υποχρεωτικά. Αυτό το υποχρεωτικά εφαρμόζονταν στην Αθήνα αλλά όχι στην επαρχία, όπου πήγαινε όποιος ήθελε και όταν ήθελε και εάν οι υπηρεσιακές ανάγκες το επέτρεπαν. Το μέτρο είχε ατονήσει τόσο πολύ που σχεδόν ήταν ανύπαρκτο. Το 2008, εάν θυμάμαι καλά, ένας Διοικητής Ταξιαρχίας πέθανε ξαφνικά από έμφραγμα. Ο συγκεκριμένος Ταξίαρχος δεν είχε περάσει ετήσια υγειονομική εξέταση. Με αφορμή το εν λόγω περιστατικό το ΓΕΣ τότε διέταξε ότι η ετήσια εξέταση θα ήταν υποχρεωτική και ότι χωρίς αυτό το έγγραφο δεν θα μπορούσε η Μονάδα να υποβάλει την αξιολόγηση του Αξιωματικού. Δύο χρόνια αργότερα όταν η χώρα μπήκε στα μνημόνια και στην οικονομική δυσπραγία το μέτρο καταργήθηκε γιατί δεν υπήρχαν χρήματα. Ξαφνικά η υγεία των στελεχών δεν είχε και τόση σημασία. Σήμερα πάλι με σκοπό την μείωση του κόστους ο κύριος Υπουργός δίνει δήθεν το δικαίωμα στα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων να πάνε σε όποιο ιδιώτη γιατρό θέλουν, για το καλό τους. Μα αυτό το δικαίωμα, το είχαν και στο παρελθόν. Δεν μπορούσε βέβαια κάποιο στέλεχος να πάει σε ιδιώτη γιατρό εν ώρα προγράμματος και να πάρει αναρρωτική άδεια. Αλλά θα μπορούσε κάποιος να πάει σε έναν ιδιώτη σε μη εργάσιμη ώρα να πληρώσει και να εξεταστεί χωρίς να το μάθει κανένας, όπως γινόταν τόσα χρόνια και εξακολουθεί να γίνεται με τους οδοντίατρους. Το πρόβλημα δηλαδή ήταν η αναγνώριση από την υπηρεσία της ασθένειας. Αυτό που κάνει τώρα ο νομικός κύριος Δένδιας είναι να αναγνωρίσει την απουσία από την εργασία, μόνο και μόνο για να μειώσει το βάρος στα στρατιωτικά νοσοκομεία, προκειμένου αυτά να δέχονται δωρεάν διάφορες άλλες κοινωνικές ομάδες. Προφανώς ο κύριος Υπουργός θεωρεί ότι οι μισθοί στον Στρατό είναι αρκετά μεγάλοι για να μπορούν τα στελέχη να επωμιστούν το βάρος της περίθαλψης. Έτσι αποφάσισε να μετακυλήσει το κόστος από την υπηρεσία στο στέλεχος. Όλα αυτά βέβαια για το καλό τους. Αναρωτιέμαι όμως εάν οι κύριοι Αρχηγοί του είπαν ότι πιθανόν κάποιοι να εκμεταλλευτούν το μέτρο και να αυξηθούν κατακόρυφα οι αναρρωτικές άδειες. Αν του είπαν ότι στην ουσία το μέτρο δημιουργεί έναν πρόσθετο φόρο για τα στελέχη. Εάν του τόνισαν ότι δεν απευθύνεται σε κρετίνους και ότι κάποια στιγμή το μέτρο θα γίνει μπούμερανγκ.
Ας πάμε τώρα στο ενδιαφέρον του υπουργείου για την σταδιοδρομία των στελεχών του. Μια σοβαρή επιχείρηση ή οργανισμός θα πρέπει να φροντίζει να προσλαμβάνει τους καλύτερους, να τους εκπαιδεύει και να τους αναπτύσσει με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να φύγουν όποτε θέλουν και να τους πληρώνει με τέτοιο τρόπο ώστε να μην θέλουν να φύγουν. Τι από όλα αυτά κάνει το ΥΕΘΑ, που δήθεν ενδιαφέρετε για το προσωπικό του; Θυμάμαι έναν ΕΠΟΠ που ήταν πραγματικά ιδιοφυΐα. Όποιος από την Μονάδα χάλαγε το κινητό του τηλέφωνο, το πήγαινε σε αυτόν τον άνθρωπο και αυτός το επισκεύαζε δωρεάν. Τι θα μπορούσε να κάνει η υπηρεσία για αυτόν τον άνθρωπο; Θα μπορούσε να τον προάγει ταχύτερα από την συνηθισμένη διαδικασία και να τον κάνει Αξιωματικό, να τον στείλει με δικά της έξοδα να σπουδάσει και να γίνει καλύτερος τεχνίτης. Να τον τοποθετήσει σε ένα εργοστάσιο βάσης για να επισκευάζει ασυρμάτους. Να τον ενθαρρύνει να δημιουργήσει πρωτότυπες ιδέες. Τι από όλα αυτά έκανε˙ τίποτα. Ο άνθρωπος αυτός λοιπόν απογοητευμένος πλήρως, αποφάσισε να φύγει στις ΗΠΑ όπου βρήκε μια καλύτερη εργασία. Γιατί όμως ικανοί άνθρωποι παραιτούνται, ενώ οι ανίκανοι παραμένουν; Μήπως γιατί δεν αγαπάνε τον στρατό; Όχι βέβαια. Και τον αγαπάνε και στεναχωριούνται όταν φεύγουν. Παραιτούνται όμως γιατί αισθάνονται ότι δεν τους ακούει και δεν τους βλέπει κανένας, ούτε καν ο Διοικητής τους. Αισθάνονται ότι αυτό για το οποίο προσπαθούν είναι τόσο άρρωστο που δεν σώνεται με τίποτα. Ο υπουργός αλλά και ο Αρχηγός ζουν αποκομμένοι στην Αθήνα και το πλείστο του προσωπικού βρίσκεται στην παραμεθόριο. Είμαι απολύτως βέβαιος ότι ο κύριος υπουργός δεν γνωρίζει που πέφτει ο Καναδάς. Και δεν αναφέρομαι στο κράτος του Καναδά, αλλά στο Ελληνικό χωρίο Καναδάς. Οι δε αρχηγοί έχουν σταματήσει από καιρό να είναι Αξιωματικοί και έχουν μετατραπεί σε πολιτικούς με μοναδικό τους κίνητρο την επόμενη προαγωγή και την καρέκλα του Αρχηγού. Αν ρωτήσουμε οποιονδήποτε Διοικητή Μονάδος εάν έχει στρατιώτη με γνώσεις υδραυλικού, θα μας απαντήσει άμεσα. Εάν ρωτήσουμε το ΓΕΣ ποιοι Υπαξιωματικοί μπορούν να επισκευάσουν ασυρμάτους ή ποιοι Αξιωματικοί μπορούν να βελτιώσουν τον Στρατό, δεν έχει ιδέα. Το ίδιο το ΓΕΣ εγκρίνει σπουδές Αξιωματικών με δικά τους έξοδα και μετά το ξεχνάει και δεν έχει καμία ενημέρωση για την πορεία αυτών των Αξιωματικών. Αποφοίτησαν δεν αποφοίτησαν; Τι γνώσεις απέκτησαν; Πώς μπορεί ο Στρατός να χρησιμοποιήσει αυτές τι γνώσεις; Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε την αναξιοκρατία, τις πολιτικές παρεμβάσεις και τις αδικίες τότε είναι απολύτως βέβαιο ότι ο υπουργός ενδιαφέρεται για το προσωπικό. Ένα άλλος σημαντικός παράγοντας που υπογραμμίζει το ψεύτικο ενδιαφέρων όλων των υπουργών είναι το θέμα της δικαιοσύνης στις αξιολογήσεις, τις υπηρεσίες και τις μεταθέσεις.
Αν σήμερα βγει ο Αρχηγός του Στρατού και πει ότι όλοι θα υπηρετήσουν υποχρεωτικά 10 χρόνια στην περιοχή του Έβρου. Αυτό δεν είναι αδικία. Η αδικία δημιουργείται κατά την εφαρμογή της εντολής του Αρχηγού, όταν για οποιανδήποτε λόγο εμφανιστεί έστω και ένας ο οποίος δεν εφαρμόζει την εντολή. Αμέσως θα εμφανιστούν πολλοί περισσότεροι που θα απαιτήσουν και αυτοί να εξαιρεθούν από το μέτρο. Και εάν ο Αρχηγός ή ο υπουργός δεχθεί μια ακόμα εξαίρεση, τότε η αδικία έχει πάρει ήδη τεράστιες διαστάσεις και δεν μπορεί να μαζευτεί. Υπουργός και Αρχηγός έχουν εκτεθεί ανεπανόρθωτα (Ερώτηση στην βουλή για καταδικασμένο Αξιωματικό που υπηρετεί στο γραφείο του υπουργού). Και αυτό γιατί τον κάθε Αρχηγό ή Υπουργό τον κοιτάζουν καθημερινά εκατοντάδες χιλιάδες μάτια και περιμένουν πότε θα κάνει το παραμικρό λάθος. Το αίσθημα τις αδικίας που επικρατεί στις Ένοπλες Δυνάμεις είναι πάρα πολύ σοβαρό και απαιτεί ειδική μελέτη και αντιμετώπιση. Και αυτό γιατί σε καθημερινή βάση φθείρει ανεπανόρθωτα το ηθικό, το οποίο αποτελεί την βάση των ισχυρών Ενόπλων Δυνάμεων. Όμως ο κύριος Δένδιας πέραν του ότι δεν ενδιαφέρεται, δεν έχει και την παραμικρή ιδέα για το τί πρέπει να κάνει για να το λύσει. Αποτέλεσμα, πέρα από το χαμηλό ηθικό να έχει να αντιμετωπίσει δικαστικές διαμάχες και σπατάλη δημοσίου χρήματος. Τέλος θα αναφερθώ στην δήθεν στήριξη της οικογένειας των στρατιωτικών.
Θυμάμαι σαν νεαρός Αξιωματικός τον τότε Διοικητή μου να λέει ότι ο καλύτερος του Στρατιώτης ήταν η γυναίκα του. Τότε βέβαια δεν καταλάβαινα τι εννοούσε. Σήμερα όμως γνωρίζω πόσο είναι το βάρος που επωμίζεται μία σύζυγος στρατιωτικού. Καθώς κάθε δύο χρόνια θα πρέπει να φορτώνει όλο της το σπίτι μαζί με τα παιδιά της, να πηγαίνει σε ένα ξένο και πολλές φορές αφιλόξενο μέρος, μακριά από τους δικούς της ανθρώπους και συγγενείς της, χωρίς να μπορεί να δουλέψει. Κάποιοι θα πουν ότι οι στρατιωτικοί μπορούν να παντρεύονται δημοσίους υπαλλήλους έτσι ώστε να μπορούν οι σύζυγοι να ακολουθούν τον στρατιωτικό. Και σε αυτή την περίπτωση τα πράγματα δεν είναι και τόσο ρόδινα. Με αποτέλεσμα για μήνες και ίσως και χρόνια η οικογένεια να χωρίζεται και να διατηρεί δύο σπίτια σε διαφορετικές περιοχές. Ο κύριος υπουργός λοιπόν θεώρησε ότι εάν χτίσει 1059 κατοικίες στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, εκπαιδευτικούς και γιατρούς στο Αιγαίο και την Θράκη θα λύσει το πρόβλημα. Δεν τον κατηγορώ, ο άνθρωπος δεν έχει ιδέα. Ακόμα και οι Αρχηγοί που τον πλαισιώνουν και θεωρητικά τον συμβουλεύουν έχουν τυφλωθεί από την εξουσία, έχουν μετατραπεί σε πολιτικούς και έχουν ξεχάσει τι σημαίνει να είσαι Αξιωματικός. Δήλωσε λοιπόν ότι η στήριξη της στρατιωτικής οικογένειας αποτελεί για αυτόν ύψιστη προτεραιότητα. Και ότι κάθε στέλεχος που θα μετατίθεται θα παίρνει το κλειδί ενός σπιτιού για την στέγαση της οικογένειας του. Η παροιμία λέει όπου ακούς πολλά κεράσια κράτα και μικρό καλάθι. Η προσωπική μου εμπειρία από τέτοιες δηλώσεις, λέει κράτα πάντα μικρό καλάθι. Ακόμα και εάν το πρόγραμμα υλοποιηθεί και δεν είναι μια απλή φωτοβολίδα δημιουργίας εντυπώσεων, το νούμερο δεν φτάνει να καλύψει ούτε το 8% των υπαρχόντων στρατιωτικών. Για αυτό άλλωστε υπάρχουν οικογενειακά και εισοδηματικά κριτήρια.
Κύριε Υπουργέ, όσο ποιο ψηλά φτάνει κανείς στην ιεραρχία, τόσο ποιο βαθιά πρέπει να σκάψει για να βρει την αλήθεια. Σταματήστε λοιπόν να ακούτε τους κόλακες που μαζέψατε δίπλα σας και αρχίστε να σκάβετε. Γιατί διαφορετικά θα περάσετε στην ιστορία ως ο χειρότερος υπουργός εθνικής άμυνας όλων των εποχών. Κύριοι Αρχηγοί μιλήστε. Και εάν δεν εισακουστείτε παραιτηθείτε. Διαφορετικά είστε συνυπεύθυνοι.
*MS National Grand Strategy, NDU Washington D.C
MBA, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
