by Είμαι σίγουρος ότι οι νέοι στην Ελλάδα σήμερα δεν γνωρίζουν την λέξη Κομιτατζήδες. Δεν φταίνε οι νέοι, αλλά το υπουργείο Παιδείας. Σκοπός όμως του άρθρου δεν είναι να βρούμε τους υπευθύνους αλλά να δούμε τι ήταν οι Κομιτατζήδες και να δούμε πώς η ίδια τακτική εφαρμόζεται και σήμερα κάτω από την μύτη της Ελληνικής Κυβέρνησης.
Για να φτάσω στου Κομιτατζήδες θα ξεκινήσω από τον όρο Μακεδονικός Αγώνας (στη Βουλγαρία ονομάζονταν: Гръцка въоръжена пропаганда в Македония). Με τον όρο Μακεδονικός Αγώνας αναφερόμαστε στην ένοπλη αντιπαράθεση που έλαβε χώρα στις αρχές του 20ου αιώνα και διήρκησε περίπου 4 χρόνια (1904-1908). Η Μακεδονία τότε ήταν ακόμα υπό την τουρκική κατοχή και αποτελούσε μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Από τη στιγμή που έγινε αντιληπτό πως η σημαντική αυτή επαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας θα ήταν η επόμενη εδαφική απώλεια του Μεγάλου Ασθενούς, άρχισε μια στρατιωτική σύγκρουση κυρίως μεταξύ Ελλήνων, Βουλγάρων. Η σύγκρουση ξεκίνησε από την περιοχή της Καστοριάς και περί το τέλος του πολέμου είχε επεκταθεί σ΄ όλη τη σημερινή Μακεδονία. Μέχρι και των περιοχών του Μοναστηρίου, Γευγελής, Δοϊράνης κ.λπ. Σκοπός των αντιπάλων ήταν ο εκφοβισμός ή η εξόντωση των αντίθετων στοιχείων. Και ο προσεταιρισμός του πληθυσμού προς την Βουλγαρική εκκλησία και εθνικό φρόνημα. Δράση αυτή γρήγορα εξελίχθηκε σε αγώνα αλληλοεξόντωσης των εκατέρωθεν ενόπλων τμημάτων.
Η κατάσταση στη Μακεδονία
Ο αγώνας για την ανεξαρτησία της Μακεδονίας είχε αρχίσει συγχρόνως με την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Οι εξεγέρσεις όμως του Εμμανουήλ Παπά στη Χαλκιδική καθώς και εκείνη της Νάουσσας με το Ζαφειράκη Θεοδοσίου το 1822 είχαν καταπνιγεί από τους Τούρκους. Με την ίδρυση του μικρού Ελληνικού Βασιλείου, μόνιμη επιδίωξη των Ελλήνων ήταν η τύχη των υπόδουλων που ήταν υπό τον Οθωμανικό ζυγό.
Όμως το τότε Ελληνικό κράτος είχε να αντιμετωπίσει μια σειρά από εμπόδια όπως τη γεωγραφική απόσταση και την αρνητική διπλωματική συγκυρία. Οι επαναστατικές κινήσεις των ετών 1839-1840, 1854 και 1866 ναυάγησαν επειδή η Ελληνική πλευρά πίστευε πως θα εκβίαζε την ενσωμάτωση της Μακεδονίας αν την ενέτασσε στις διεθνείς κρίσεις της περιόδου. Όπως τον Τουρκοαιγυπτιακό πόλεμο, τον Κριμαϊκός πόλεμος και την Κρητική Επανάσταση.
Το 1870 με φιρμάνι του σουλτάνου Αμπντουλ Αζίζ ιδρύεται η εξαρχία που ήταν μια αυτοκέφαλη βουλγαρική ορθόδοξη εκκλησιαστική οργάνωση. Η οργάνωση ιδρύθηκε σαν αποτέλεσμα του αγώνα των Βουλγάρων ενάντια στην κυριαρχία του Ελληνικού Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης. Η ίδρυση της σήμανε την απόσχιση από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και την εισαγωγή εθνικών χαρακτηριστικών στην θρησκευτική οργάνωση, γεγονός που οδήγησε σε σχίσμα το 1872, όταν το Πατριαρχείο καταδίκασε την οργάνωση ως σχισματική. Η Εξαρχία αποτέλεσε τον θεσμό που στήριξε την Εθνική ταυτότητα των Βουλγάρων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Καθώς οι ορθόδοξοι που ακολουθούσαν την Εξαρχία μιλούσαν Βουλγαρικά και διαφοροποιούνταν από τους Έλληνες ορθόδοξους.
Το 1893 ιδρύθηκε στην Θεσσαλονίκη ή στην Ρέσεν η IMRO (Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση). Αρχικά αποτελούνταν κυρίως από Βούλγαρους και στόχευε στην απόσπαση της Μακεδονίας από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, προωθώντας την ιδέα της αυτονομίας της περιοχής. Η οργάνωση δεν διακήρυττε αρχικά συγκεκριμένη εθνική ταυτότητα, θεωρώντας την Μακεδονία ως αδιαίρετη περιοχή και όλους τους κατοίκους της ως Μακεδόνες ανεξαρτήτως θρησκείας και εθνικότητας. Με επίσημο σκοπό το συντονισμό των προσπαθειών των χριστιανικών πληθυσμών της Μακεδονίας για την απελευθέρωσή τους από τον Οθωμανικό ζυγό. Η οργάνωση αναφερόταν γενικά στα δικαιώματα του “Μακεδονικού λαού” χωρίς εθνικές ή δογματικές διακρίσεις. Δηλώνοντας “σταθερά ενωτική” και “μαχητικά αντισωβινιστική”. Στην πραγματικότητα όμως ήταν μία Βουλγαρική εθνικιστική οργάνωση με κρυφή ατζέντα τον εκβουλγαρισμό της Μακεδονίας. Και την απόσχισή της από την Οθωμανική Αυτοκρατορία ως ενδιάμεσο στάδιο πριν την τελική ένωσή της με τη Βουλγαρία.
Η διαδικασία του εκβουλγαρισμού ήταν μεθοδική και είχε προσεκτικά σχεδιαστεί ώστε να κλιμακωθεί σταδιακά. Με πρώτο στάδιο τον εξαναγκασμό του σύνολου του ρευστής εθνικής συνείδησης χριστιανικού πληθυσμού να εκκλησιάζεται σε εκκλησίες που θα υπάγονταν στην Εξαρχική (Βουλγαρική) εκκλησία αντί στις υπάρχουσες. Οι οποίες υπάγονταν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Για το σκοπό αυτό ιδρύθηκαν σε όλη τη Μακεδονία πολυάριθμες Εξαρχικές εκκλησίες. Σ’ αυτές, ο εκκλησιασμός γίνονταν στη βουλγαρική γλώσσα και τα ονόματα των βαπτιζομένων ήταν βουλγαρικά. Σε δεύτερη φάση το κομιτάτο άρχισε να ιδρύει πολυάριθμα σχολεία στα οποία τα παιδιά θα διδάσκονταν τη βουλγαρική γλώσσα και θα κατηχούνταν βουλγαρικά.
Η δράση του κομιτάτου αρχικά είχε κάποια επιτυχία αλλά σύντομα έγιναν αντιληπτά τα πραγματικά του κίνητρα όταν ένοπλες ομάδες του (κομιτατζήδες) άρχισαν να εκτελούν και να βασανίζουν ιερείς, δασκάλους, τοπικές προσωπικότητες, αλλά και απλούς πολίτες που αρνούνταν το συγκεκαλυμμένο αυτό εκβουλγαρισμό. Αυτό αφύπνισε την κοινή γνώμη στην Ελλάδα. Κατόπιν δραματικών εκκλήσεων του Μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανού, ο οποίος είχε αρχίσει ήδη να οργανώνει τοπικά τμήματα αυτοάμυνας σε Καστοριά και Φλώρινα, ιδρύθηκε στην Αθήνα το Μακεδονικό Κομιτάτο υπό τον δημοσιογράφο Δημήτριο Καλαποθάκη.
Ενδεικτικό των συνθηκών είναι ότι ίδιος ο Μητροπολίτης είχε αναγκαστεί να περιέρχεται τους ναούς των χωριών της περιφέρειάς του και να εκκλησιάζει με το όπλο του παραπόδα (λόγω των αλλεπάλληλων απειλών κατά της ζωής του), σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να τονώσει το ηθικό των τρομοκρατημένων πιστών. Ακολούθησαν κάποιες αποστολές Ελληνικών ένοπλων σωμάτων (κατά κύριο λόγο Κρητών και Μανιατών εθελοντών) στη Μακεδονία. Η επίσημη εμπλοκή του Ελληνικού κράτους στα Μακεδονικά πράγματα πραγματοποιήθηκε μετά τον Ιανουάριο του 1904, όταν ο οπλαρχηγός Κώττας Χρήστου επικεφαλής αντιπροσωπείας των Κορεστίων συναντήθηκε με το διάδοχο Κωνσταντίνο. Αλλά οι εθελοντές και συνεπακόλουθα τα τμήματα πολλαπλασιάστηκαν θεαματικά μετά την πανελλήνια συγκίνηση που προκάλεσε ο θάνατος του Παύλου Μελά το 1904.
Το 1903 οργάνωσε την εξέγερση του Ίλιντεν κατά των Οθωμανών. Η εξέγερση απέτυχε, κατόρθωσε όμως να προκαλέσει το διεθνές ενδιαφέρον για το Μακεδονικό ζήτημα.
Μακεδονομάχοι
Υπό τις συνθήκες αυτές πολυάριθμοι κυρίως νεαροί, Έλληνες αξιωματικοί προσφέρθηκαν παραιτούμενοι από τον Ελληνικό στρατό να τεθούν επικεφαλής των ανταρτικών ομάδων και των επαναστατικών σωμάτων για την προστασία του ελληνικού πληθυσμού. Τον αγώνα τους συντόνισαν ο μητροπολίτης Καστοριάς Γερμανός Καραβαγγέλης, ο Ίων Δραγούμης από το προξενείο της Ελλάδας στο Μοναστήρι, ο Λάμπρος Κορομηλάς από το προξενείο της Θεσσαλονίκης και ο Δημήτριος Καλαποθάκης από την Αθήνα.
Από το Σεπτέμβριο του 1904, με την ανάληψη της αρχηγίας των ελληνικών σωμάτων από τον Παύλο Μελά, και ακόμα περισσότερο μετά το θάνατό του, οι Έλληνες άρχισαν να επικρατούν σε όλη σχεδόν τη Μακεδονία συμπεριλαμβανομένων και των περιοχών στις οποίες η βουλγαρική επιρροή προηγουμένως ήταν τόσο έντονη ώστε να έχει εξελιχθεί σε κράτος εν κράτει (Καστοριά, Φλώρινα και Έδεσσα-Γιαννιτσά). Στις μνήμες των περισσότερων ο Μακεδονικός Αγώνας συνδέεται με τον αγώνα του Τέλλου Άγρα στην Λίμνη των Γιαννιτσών μέσα από τις συγκλονιστικές αφηγήσεις της Πηνελόπης Δέλτα στο βιβλίο της «Στα Μυστικά του Βάλτου».
Ο αγώνας των Μακεδονομάχων κράτησε ως το 1908 οδηγώντας σε αποτυχία τα βουλγαρικά σχέδια για το βίαιο εκβουλγαρισμό της Μακεδονίας. Το τέλος του αγώνα στην τουρκοκρατούμενη Μακεδονία συνδέθηκε με την επικράτηση των νεότουρκων οι οποίοι αρχικά φάνηκαν να καταβάλουν προσπάθειες εκσυχρονισμού και εκδημοκρατισμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και συγχρόνως απέτρεψαν με αυστηρότητα το αντάρτικο μεταξύ Βουλγάρων και Ελλήνων.
Τι ήταν οι Κομιτατζήδες
Οι κομιτατζήδες ήταν επίλεκτα σώματα της Βουλγαρικής βασιλείας. Αρχικά συγκροτούνταν από Μακεδόνες εξαρχικούς.
Κύριοι αντίπαλοι των ελληνικών ενόπλων σωμάτων ήταν οι Βούλγαροι κομιτατζήδες. Το «Μακεδονικό» Κομιτάτο είχε από νωρίς οργανώσει ένα δίκτυο από παραστρατιωτικές ομάδες οι άντρες των οποίων είχαν επιδοθεί σε ένα όργιο βίας και τρομοκρατίας του ελληνικού και όχι μόνο στοιχείου της Μακεδονίας (ενδεικτικά το 1903, μόνο στη Θεσσαλονίκη είχαν προβεί σε βομβιστικές επιθέσεις κατά της μητρόπολης και άλλων κτιρίων ελληνικών ιδιοκτησιών αλλά και στην ανατίναξη του γαλλικού πλοίου Γκουανταλκιβίρ και της Οθωμανικής Τράπεζας).
Ο όρος κομιτατζήδες. στη Μακεδονία χρησιμοποιούνταν για να χαρακτηρίσει τους εξαρχικούς Ελληνικής καταγωγής που μεταστράφηκαν και υπηρετούσαν τους σκοπούς της Βουλγαρίας, διαχωρίζοντάς τους έτσι από τους καθεαυτού Βούλγαρους
Σημαντικά στελέχη των Κομιτατζήδων ήταν ο ιδρυτής τους Γκότσε Ντέλτσεφ (τιμώνταν ως εθνικός ήρωας στη Βουλγαρία μέχρι το 1946 όταν με την αλλαγή της πολιτικής της Βουλγαρίας στο Μακεδονικό, το μουσείο του έκλεισε και τα περιεχόμενα του μαζί με τα οστά του μεταφέρθηκαν στα Σκόπια), ο Αποστόλ Πέτκωφ, ο Νίκολα Κάρεφ, ο Γιάνε Σαντάνσκι κ.α. Οι Κομιτατζήδες διατήρησαν μια υποτυπώδη δραστηριότητα μετά το 1908 αλλά επανεμφανίστηκαν δυναμικά κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους ως παραστρατιωτικές ομάδες υποστηρίζοντας τον βουλγαρικό στρατό στις επιχειρήσεις του.
Κατά τη διάρκεια της ολιγόμηνης βουλγαρικής κατοχής της ανατολικής Μακεδονίας προέβησαν σε νέες θηριωδίες κατά του ελληνικού πληθυσμού της περιοχής υπό την πλήρη ανοχή των επίσημων βουλγαρικών αρχών και του τακτικού βουλγαρικού στρατού ο οποίος και τις εξόπλιζε, όπως η καταστροφή των Σερρών και του Δοξάτου (ήταν η πρώτη φορά). Επισήμως ενώ ο βουλγαρικός στρατός γενικά χρέωσε στο κομιτάτο τις σφαγές, ως ενέργειες άτακτων σωμάτων λίγο αργότερα, κατά τη διάρκεια του Β’ Βαλκανικού Πολέμου ενσωμάτωσε τις μονάδες αυτές αυτούσιες στον τακτικό βουλγαρικό στρατό. Αυτό ήταν και το ενδεικτικό τέλος της ιστορίας των ενόπλων τμημάτων της “Εσωτερικής Επαναστατικής Μακεδονικής Οργάνωσης -IMRO-“.
Ο εχθρός βρίσκεται εντός των τειχών
Σήμερα η τακτική των εξαρχικών χρησιμοποιείται σε όλη την χώρα. Στη Μακεδονία πολλαπλές οργανώσεις, που χρηματοδοτούνται από τα Σκόπια, προπαγανδίζουν υπέρ των Σκοπίων με σκοπό πάλι την αλλαγή του εθνικού φρονήματος. Σε διάφορα τοπικά πανηγύρια ακούγονται προπαγανδιστικά τραγούδια που εξυμνούν το δήθεν μακεδονικό έθνος και τα δεινά που αυτό έχει υποστεί από το Ελληνικό κράτος. Το 2022 μάλιστα αποπειράθηκαν να ιδρύσουν Κέντρο Μακεδονικής Γλώσσας στην Φλώρινα. Αρχικά το μάθημα θα ήταν προαιρετικό στα σχολεία και στα Πανεπιστήμια. Το ειρηνοδικών Φλώρινας ενέκρινε την ίδρυση αλλά ευτυχώς, μετά από έντονες διαμαρτυρίες, το μονομελές εφετείο Δυτικής Μακεδονίας ακύρωσε όλες τις αποφάσεις.
Στη υπόλοιπη χώρα εκατοντάδες μικρές και μεγάλες ΜΚΟ (Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις) διευκολύνουν την αθρόα λαθρομετανάστευση και την εγκατάσταση στην χώρα εκατομμυρίων μουσουλμάνων με σκοπό την κατάληψη της χώρας χωρίς πόλεμο και την δημιουργία του νέου χαλιφάτου. Μάλιστα η κυβέρνηση υπέγραψε διάταγμα με το οποίο μετατρέπουν 16000 χωρία σε κέντρα λαθρομεταναστών αλλοιώνοντας τον κοινωνικό ιστό της χώρας και κυρίως την εθνική συνείδηση για την οποία τόσοι πολλοί μακεδονομάχοι πέθαναν.
Το σίγουρο είναι ότι και σήμερα χρειαζόμαστε έναν Παύλο Μελά. Δυστυχώς όμως δεν θα τον βρούμε γιατί η παιδεία μας εδώ και χρόνια πνέει τα λοίσθια και δεν φρόντισε να δημιουργήσει έναν. Ενώ η μαλθακή κοινωνία μας επιβραβεύει τραγουδιστές, ποδοσφαιριστές και φθηνές τηλεοπτικές πόρνες. Άρα τι πρότυπα θα ακολουθήσει η νεολαία μας.
*Στην φωτογραφία απεικονίζεται η Αικατερίνη Χατζηγεωργίου ένα κορίτσι, το οποίο άφησε τον μάταιο ετούτο κόσμο μόλις στα είκοσι της χρόνια μιας και είχε μπεί στο μάτι του βουλγαρικού κομιτάτου, το οποίο την είχε “προγράψει” για την αγάπη που έτρεφε στην Ελλάδα και για το οτι κρατούσε την φλόγα της ελπίδας για λευτεριά ζωντανή στα σκλαβωμένα εδάφη της Μακεδονίας των αρχών του 20ου αιώνα. Πριν όμως καεί ζωντανή, πήρε μαζί τις στον τάφο αρκετές ψυχές Βουλγάρων κομιτατζήδων δια μέσου του πιστολιού της, αν και εγκλωβισμένη στο σπίτι στο οποίο έβαλαν τελικά φωτιά καίγοντας την μαζί με όσους βρίσκονταν μαζί της εκείνο το κρύο βράδυ του 1904.
