by Γράφει: Ο Σχης (εα) Δημήτριος Κωνσταντινίδης*
Η αποστολή της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων δεν είναι να βγάλει μαθηματικούς ή φυσικούς. Ούτε να αποκωδικοποιήσει το ανθρώπινο DNA. Αποστολή της είναι να διαμορφώνει τους μελλοντικούς ηγέτες των Ενόπλων Δυνάμεων. Το κάνει όμως αυτό; Τους δίνει τα απαραίτητα εφόδια για να γίνουν ηγέτες ανθρώπων;
Θυμάμαι ακόμα το πρωινό της 21ης Σεπτέμβριου του 1983 όταν για πρώτη φορά πέρασα την πύλη της Σχολής, σαν να είναι σήμερα. Ήμουν ένας ρομαντικός 17χρονος που ήθελα να γίνω Αξιωματικός. Δυστυχώς όμως, όπως όλοι οι νέοι, δεν είχα εμπειρία και δεν μπορούσα να αντιληφθώ, τα λάθη που έκαναν οι άνθρωποι οι οποίοι ήταν επιφορτισμένοι με την μόρφωση και την εκπαίδευση μου. Αργότερα όταν άρχισα να ωριμάζω άρχισα να εντοπίζω τα λάθη, αλλά δεν είχα εξουσία να τα αλλάξω. Θυμάμαι λοιπόν ανίκανους και υπέργηρους καθηγητές που θα μας μάθαιναν πυρηνική φυσική στο πρώτο έτος. Την στιγμή μάλιστα που την προηγούμενη νύχτα είχαμε μείνει άγρυπνοι λόγω στρατιωτικών υποχρεώσεων. Μα θα πει κάποιος, δεν είναι κακό να αποκτήσουν οι Ευέλπιδες γενικότερες γνώσεις. Σαφώς και δεν είναι κακό. Το θέμα όμως είναι ότι στον αιώνα της απόλυτης εξειδίκευσης που ζούμε, κανένας δεν μπορεί να τα ξέρει όλα. Άσε που δεν υπάρχει ο χρόνος για να τα μάθει όλα. Σίγουρα ο στρατιωτικός ηγέτης θα πρέπει να έχει κάποιες τεχνικές γνώσεις. Μέσα σε αυτές τις γνώσεις σίγουρα δεν συμπεριλαμβάνεται η πυρηνική φυσική. Θυμάμαι επίσης στην Βασική Στρατιωτική Εκπαίδευση του πρώτου έτους να μας μιλάνε για Στρατιές και Μεραρχίες την στιγμή που δεν ξέραμε τι ήταν η ομάδα πεζικού. Αντί να κάτσει κάποιος και να γράψει ένα βιβλίο για πρωτοετείς Ευέλπιδες που να αναλύει την τακτική της ομάδας πεζικού, επέμεναν να χρησιμοποιούν έναν κανονισμό που απευθύνονταν σε ανώτερους Αξιωματικούς. Ας πάμε όμως τώρα σε περισσότερο εξειδικευμένες γνώσεις.
Στο τρίτο έτος το πρόγραμμα προέβλεπε Στρατιωτική Ιστορία. Ένα απαραίτητο μάθημα για όλους τους Στρατιωτικούς. Η διοίκηση της Σχολής λοιπόν επέλεξε για καθηγητή έναν απόστρατο Στρατηγό των διαβιβάσεων. Ναι καλά ακούσατε έναν διαβιβαστή. Ο άνθρωπος αυτός ήταν τόσο ανίκανος που αποκαλούσε τον εαυτό του “Στρατηγός φωτιά και λαύρα”. Και αυτό γιατί έκοβε αρκετούς σπουδαστές στο μάθημα του. Το πρόβλημα όμως δεν ήταν το γεγονός ότι έκοβε αρκετούς σπουδαστές. Το πρόβλημα ήταν ο τρόπος που έκανε το μάθημα και ο τρόπος που επέλεγε τα θέματα των εξετάσεων. Ο τύπος ήταν τόσο ανίκανος, που απλά διάβαζε το τι έλεγε το βιβλίο και στις εξετάσεις ζητούσε πλήρη αποστήθιση του βιβλίου. Σκοπός όμως της Στρατιωτικής Ιστορίας δεν είναι η απομνημόνευση άχρηστων πληροφοριών, αλλά η κατανόηση του πώς φτάσαμε στον πόλεμο και του τρόπου διεξαγωγής των επιχειρήσεων. Η μελέτη και η ανάλυση των λαθών που έκαναν οι ηγέτες και ο τρόπος που η τεχνολογία επηρέασε τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της εποχής. Για να το κάνει όμως αυτό, έπρεπε ο κύριος διαβιβαστής να έχει αντίληψη και να καθίσει στο σπίτι του να μελετήσει πολλά βιβλία ιστορίας. Πριν να μπει στην αίθουσα να διδάξει. Με τον ίδιο άθλιο τρόπο μας διδάσκανε Στρατιωτική γεωγραφία. Αντί να επικεντρωθούν στην κατανόηση του εδάφους και στο πώς ο στρατιωτικός ηγέτης μπορεί να το χρησιμοποιήσει προς όφελος του, απαιτούσαν την απομνημόνευση ολόκληρου του χάρτη. Πέραν όμως των ανίκανων καθηγητών που κάποιοι προσέλαβαν με παράξενα κριτήρια, υπάρχει και το πρόγραμμα των μαθημάτων που θα έπρεπε να αλλάξει και να προσαρμοστεί. Τι θα έπρεπε όμως να διδάσκει η ΣΣΕ, προκειμένου να παραγάγει τους ηγέτες που χρειαζόμαστε;
Με δεδομένο ότι ο ηγέτης διαχειρίζεται ανθρώπινες ψυχές, η Σχολή θα έπρεπε να διδάσκει οπωσδήποτε οργανωσιακή ψυχολογία. Η οποία αποτελεί κλάδο της ψυχολογίας και ασχολείται με την επιστημονική μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς στα πλαίσια του εργασιακού περιβάλλοντος. Ταυτόχρονα συνεισφέρει στη βελτίωση της λειτουργίας των οργανισμών και της ποιότητας ζωής των εργαζομένων. Ένα τέτοιο μάθημα θα ήταν πολύ ποιο χρήσιμο από την πυρηνική φυσική. Πρώτον γιατί θα βοηθούσε τους σπουδαστές της Σχολής να μάθουν καλύτερα τον ίδιο τους τον εαυτό και να κατανοήσουν τα δικά τους συναισθήματα. Και δεύτερον και σπουδαιότερο θα τους βοηθούσε να κατανοήσουν τα συναισθήματα των υφισταμένων τους. Πώς θα διοικήσεις τους υφισταμένους σου, εάν δεν μπορεί να κατανοήσεις τα συναισθήματα τους; Θα πρέπει η Σχολή Ευελπίδων και οι αντίστοιχες της αεροπορίας και του ναυτικού να προσλάβουν τους ικανότερους καθηγητές και όχι τους καθηγητές που έχουν γνωριμίες. Θα πρέπει να προσλάβουν καθηγητές που κάνουν έρευνα και που έχουν δυνατότητα να προάγουν την επιστήμη, βοηθώντας άλλους ανθρώπους να γίνουν καλύτεροι. Θα έπρεπε η ΣΣΕ να έχει καθηγητές σαν την καθηγήτρια φιλοσοφίας Brené Brown. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να παραγάγουμε τους ηγέτες που θέλουμε.
Κύριε Υπουργέ της Εθνικής Αμύνης αντί να αναλώνεστε σε εντυπωσιακούς τίτλους για την agenda 2030, κοιτάξτε να κάνατε κάτι ουσιαστικό και να βελτιώστε τις Ένοπλες Δυνάμεις. Μην προσπαθείτε να γίνεται καλύτερος πρωθυπουργός στην θέση του πρωθυπουργού. Προσπαθήστε να γίνεται ο καλύτερος Υπουργός Εθνικής Αμύνης που υπήρξε ποτέ.
*MS National Grand Strategy, NDU Washington D.C
MBA, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
