by Γράφει: Ο Ταξίαρχος ΠΑ (εα) Χαράλαμπος Παπασπύρος*
Η Αθήνα πρέπει να αξιοποιήσει τη συζήτηση για το SAFE όχι για να αντιδράσει, αλλά για να διαμορφώσει τους όρους της.
Η νέα ευρωπαϊκή πρωτοβουλία SAFE (Security Action for Europe) , επιχειρεί να ενισχύσει τη στρατηγική αυτονομία και τη συλλογική άμυνα της Ευρώπης. Ωστόσο, το ερώτημα της πιθανής συμμετοχής της Τουρκίας σε αυτό το πλαίσιο εγείρει κρίσιμα πολιτικά και θεσμικά ζητήματα. Για την Ελλάδα, το SAFE δεν είναι απλώς ένα τεχνικό αμυντικό πρόγραμμα, είναι ένα στρατηγικό πεδίο όπου διασταυρώνονται η ευρωπαϊκή ασφάλεια και τα εθνικά συμφέροντα.
Η Τουρκία έχει επιδείξει σημαντική πρόοδο στην αμυντική της βιομηχανία, αποκτώντας διεθνή ρόλο και εξαγωγική δυναμική. Από τεχνολογική σκοπιά, η συμβολή της θα μπορούσε να προσφέρει στην Ευρώπη ευελιξία και τεχνογνωσία. Ωστόσο, πολιτικά, η συμμετοχή μιας χώρας που δεν αναγνωρίζει κράτος-μέλος της ΕΕ (την Κυπριακή Δημοκρατία), που απειλεί με πόλεμο την Ελλάδα μέσω του casus belli, στηρίζει τρομοκρατικές οργανώσεις και που διατηρεί στρατιωτικές ισορροπίες ανάμεσα στη Ρωσία και το ΝΑΤΟ, θέτει υπό αμφισβήτηση το ίδιο το αξιακό θεμέλιο του SAFE.
Η Αθήνα σχετικά με την τουρκική συμμετοχή, οφείλει να θέσει αυστηρούς και ρητούς όρους:
- Πρώτον, ρητή ανάκληση του casus belli και δέσμευση σεβασμού της κυριαρχίας όλων των κρατών-μελών.
- Δεύτερον, αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας και συμμόρφωση με την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ.
- Τρίτον, μηχανισμοί αξιολόγησης και αναστολής συμμετοχής σε περίπτωση παραβιάσεων.
Μια τέτοια συμμετοχή υπό σαφείς όρους, μπορεί να μετατρέψει το SAFE από κίνδυνο σε εργαλείο πίεσης και εξευρωπαϊσμού της τουρκικής πολιτικής. Η Ελλάδα, σε συνεργασία με την Κύπρο, τη Γαλλία και άλλες χώρες που αντιλαμβάνονται τη γεωπολιτική διάσταση του ζητήματος, μπορεί να ηγηθεί αυτής της προσέγγισης, όχι ως δύναμη άρνησης, αλλά ως ρυθμιστής θεσμικών ισορροπιών.
Η θέση της Αθήνας πρέπει να είναι καθαρή:
«Δεν αντιτιθέμεθα στη συνεργασία, αντιτιθέμεθα στην προκλητικότητα, την επεκτατικότητα και τις απειλες. Το SAFE δεν είναι έπαθλο, είναι δέσμευση.»
Η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να υπερασπιστεί αυτήν την αρχή, όχι μόνο για να προστατεύσει τα δικά της συμφέροντα, αλλά και για να διασφαλίσει ότι η ευρωπαϊκή άμυνα θα οικοδομηθεί πάνω σε σεβασμό, σταθερότητα και συνέπεια και όχι πάνω σε τουρκικές διεκδικήσεις και απειλές της κυριαρχίας Ελλάδας & Κύπρου.
