by 85 χρόνια πριν ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας Ιωάννης Μεταξάς είπε το ΟΧΙ και τότε όλο το έθνος σύσσωμο και επαρκώς προετοιμασμένο ανταποκρίθηκε και δημιούργησε το έπος του 40. Άνθρωποι που ήταν γνωστοί, άνθρωποι με ισχυρές γνωριμίες και πολλά χρήματα, άνθρωποι που μπορούσαν να αποφύγουν την στράτευση και τον πόλεμο, πήγαν και πολέμησαν.
Όλοι οι εικονιζόμενοι στην παραπάνω φωτογραφία θα μπορούσαν να αποφύγουν την στράτευση και τον πόλεμο. Παρόλα αυτά κανείς τους δεν κρύφτηκε. Κανείς τους δεν επικαλέστηκε την ιδιότητά του για να μην φορέσει το χακί και να πολεμήσει. Ούτε καν το σκέφθηκαν.
Δεν ήταν μόνο οι εικονιζόμενοι “διάσημοι” της εποχής στη φωτογραφία που πολέμησαν . Υπήρξαν κι άλλοι πολλοί:
Ο ηθοποιός Διονύσης Παπαγιαννόπουλος πολέμησε σαν υπολοχαγός στη πρώτη γραμμή.
Ακούστε πώς περιγράφει ο ίδιος την εμπειρία του απο τον πόλμεο.
Ο ηθοποιός Ντίνος Ηλιόπουλος ήταν ασυρματιστής πυροβολικού πρώτης γραμμής. Ο ηθοποιός Παντελής Ζερβός λοχίας.
Ο ηθοποιός, Νίκος Σταυρίδης ήταν τραυματιοφορέας. Ο ηθοποιός Δήμος Αυγείας, ήταν καταδρομέας κολύμπησε στο παγωμένο νερό με το μαχαίρι στο στόμα και έκοψε τα καλώδια των εκρηκτικών, μιας παγιδευμένης από τον εχθρό σημαντικής γέφυρας, επιτρέποντας έτσι την προέλαση του Ελληνικού στρατού στην Κορυτσά, η απελευθέρωση της οποίας σηματοδότησε την αποφασιστική καμπή για την συντριβή των φασιστικών δυνάμεων. Παρασημοφορήθηκε και συνέχισε να πολεμά μέχρι που σκοτώθηκε, πιστός στον υψηλό προορισμό του ρόλου του.
Ο ηθοποιός Πάνος Κυριακόπουλος, έπεσε πολεμώντας στον Αυλώνα. Οι ηθοποιοί μας Θάνος Κωτσόπουλος, Μάνος Κατράκης, Λυκούργος Καλλέργης, Στέλιος Βόκοβιτς, Γκίκας Μπινιάρης, Νάσος Χριστογιαννόπουλος, Φροίξος Θεοφανίδης, Μάκης Τζίνης, Στέφανος Πήλιος,ήταν όλοι στρατιώτες και πρωταγωνιστές της πρώτης γραμμής.
Μαζί και μ’άλλους ανθρώπους της Τέχνης, όπως ο τενόρος Γ. Τουμπακάρης,που έπεσε ηρωικά και «με απερισκεψία ευέλπιδος» μαχόμενος.
Ο θεατρικός συγγραφέας και γενικός γραμματέας του Εθνικού Θεάτρου Άγγελος Τερζάκης, που καταγράφεται ότι παρέμεινε στη ζώνη του πυρός ως το τέλος του πολέμου.
Οι αγαπημένοι μας συγγραφείς και ποιητές,Νίκος Καββαδίας, Νίκος Εγγονόπουλος, Νικηφόρος Βρεττάκος, Άρης Δικταίος, Τάκης Σινόπουλος, Λουκής Ακρίτας, Γιώργος Σαραντάρης, Αστέρης Κοββατζής, Άγγελος Βλάχος, Ανδρέας Καραντώνης, Στέλιος Ξεφλούδας, Γιάννης Μπεράτης, κ.ά. ή οι ζωγράφοι-σκηνογράφοι, μοναδικοί και αγαπητοί Σπύρος Βασιλείου και Γιάννης Τσαρούχης, που κρατούσε στα χέρια του πάντοτε μια εικόνα της Μεγάλης Μάνας και ζωγράφισε την Παναγία της Νίκης.
Με την έναρξη του πολέμου του 1940, ο Οδυσέας Ελύτης κατατάχθηκε ως ανθυπολοχαγός στη Διοίκηση του Στρατηγείου Α΄ Σώματος Στρατού. Στις 13 Δεκεμβρίου 1940 μετατέθηκε στη ζώνη πυρός και στις 26 Φεβρουαρίου του επόμενου χρόνου μεταφέρθηκε με σοβαρό κρούσμα κοιλιακού τύφου στο Νοσοκομείο Ιωαννίνων.
Ο Ανθυπολοχαγός Οδυσσέας Ελύτης γράφει για τον ευατό του αναφορικά με τον Ελληνοιταλικό πόλεμο:
«Δεν απέμενε παρά να κρατήσω τον όρκο μου και να δώσω υπόσταση στον Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας, αυτόν που είχε δοκιμαστεί σε όλα τα ανεβοκατεβάσματα της Ελληνικής Ιστορίας και που προχωρούσε ολοένα για να φτάσει μέσα και πέρα από το θάνατο.»
«Από το άλλο μέρος, έγινε αιτία ο πόλεμος να συνειδητοποιήσω τι είναι ο αγώνας, ο ομαδικός πλέον και όχι ο προσωπικός.
Θέλω να πω τι σημαίνει να μάχεσαι και συ.»
«Χωρίς την εμπειρία αυτή, πιστεύω δεν θα μου είχε ανοιχτεί ο δρόμος
για το «Άξιον Εστί». »
